De Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) heeft de afgelopen jaren voor veel discussie gezorgd. De wet, die bedoeld was om schijnzelfstandigheid tegen te gaan, bleek in de praktijk lastig handhaafbaar. Daarom werkt de overheid al langere tijd aan een herziening. Maar wat gaat er precies veranderen? In deze blog leggen we uit wat je kunt verwachten en wat dit betekent voor zowel opdrachtgevers als zzp’ers.

Wat is de Wet DBA?

De Wet DBA werd in 2016 ingevoerd als vervanging van de VAR (Verklaring Arbeidsrelatie). Het doel was om de arbeidsrelatie tussen opdrachtgevers en zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) beter te reguleren en schijnzelfstandigheid te voorkomen. In de praktijk bleek de wet echter voor veel onzekerheid te zorgen, waardoor handhaving grotendeels werd opgeschort.

Waarom verandert de Wet DBA?

De belangrijkste reden voor de herziening is dat de huidige regels onvoldoende duidelijk maken wanneer iemand écht als zelfstandige werkt en wanneer sprake is van een verkapte loondienstbetrekking. Dit leidt tot oneerlijke concurrentie tussen zelfstandigen en werknemers, en daardoor ook tot minder sociale zekerheid voor zelfstandigen.

Om deze problemen op te lossen, werkt de overheid aan nieuwe wetgeving die de regels strikter en beter handhaafbaar moet maken.

De belangrijkste veranderingen

1. Duidelijkere regels voor zelfstandigheid

Er komt een nieuw kader om te bepalen of iemand echt zelfstandig is of in loondienst zou moeten werken. Dit wordt gebaseerd op:

• Mate van gezag: Heeft de opdrachtgever controle over hoe het werk wordt uitgevoerd?
• Inbedding in de organisatie: Is de zelfstandige een integraal onderdeel van de organisatie?
• Ondernemerschap: Neemt de zelfstandige zelf ondernemersrisico en werkt hij/zij voor meerdere opdrachtgevers?

Als een opdracht aan deze criteria voldoet, mag deze als zelfstandige opdracht worden uitgevoerd. Zo niet, dan moet er mogelijk een arbeidsovereenkomst worden aangeboden.

2. Actieve handhaving vanaf 2025

Hoewel de handhaving van de Wet DBA de afgelopen jaren grotendeels was opgeschort, wordt dit vanaf 2025 weer actief opgepakt. De Belastingdienst zal strenger controleren en boetes uitdelen als een zzp’er eigenlijk in loondienst zou moeten werken.

3. Webmodule als hulpmiddel

De overheid werkt aan een webmodule, waarmee opdrachtgevers vooraf kunnen controleren of een opdracht door een zzp’er mag worden uitgevoerd. Dit wordt een indicatief hulpmiddel, maar geen juridisch bindend middel.

Wat betekent dit voor jou?

Voor opdrachtgevers: Zorg ervoor dat je goed controleert of een opdracht écht door een zelfstandige mag worden uitgevoerd. Maak gebruik van de webmodule en documenteer de afspraken goed.

Voor zzp’ers: Zorg dat je voldoende opdrachtgevers hebt, duidelijk ondernemersrisico neemt en niet te veel wordt aangestuurd door je opdrachtgever.

Voor beide partijen: Blijf op de hoogte van de ontwikkelingen en zorg dat je contracten en werkwijzen in lijn zijn met de nieuwe wetgeving.

Conclusie

De herziening van de Wet DBA moet zorgen voor meer duidelijkheid over de arbeidsrelatie tussen zzp’ers en opdrachtgevers. De nieuwe regels en strengere handhaving betekenen dat zowel zelfstandigen als bedrijven hun werkwijze kritisch moeten bekijken.

Wil je weten hoe deze veranderingen jouw organisatie of zelfstandige praktijk beïnvloeden? Neem contact op met Ballot & Co voor advies!